Heeft het zin je kind te laten testen op hoogbegaafdheid?

Heeft het zin je kind te laten testen op hoogbegaafdheid?

Sommige ouders van hoogbegaafde kinderen vragen zich af of het wel zinvol is om hun kind te gaan testen. Door hun kind te herkennen in allerlei lijstjes van begaafde kenmerken die circuleren op het internet, hebben deze ouders al langer een vermoeden van hoogbegaafdheid bij hun kind of van een ontwikkelingsvoorsprong bij hun kleuter. Toch durven zij dit dikwijls nog niet uit te spreken omwille van eventuele negatieve reacties van hun omgeving. Wat eerst nog een losse gedachte is, willen ze graag bevestigd – of juist ontkend – zien via een diagnostische test.

Redenen om te testen

Bevestiging krijgen van de vermoedens dat je kind wel eens hoogbegaafd zou kunnen zijn is een valabele reden om te testen, maar er zijn nog andere mogelijke redenen waarom ouders hun kind willen laten testen.

Wanneer ouders na lang aarzelen toch de moed gevonden hebben om deze vermoedens uit te spreken op school, gebeurt het soms dat de school dit niet meteen erkent, vaak omdat de begaafdheidskenmerken van het kind niet steeds duidelijk te zien zijn op school. Als de school dan twijfelt en niet meteen ingaat op de vraag van de ouders om uitdaging te bieden aan het kind, kan aangeraden worden om het kind te testen en het woord ‘hoogbegaafd’ op een blaadje te zien. Een hoog IQ-cijfer op papier zien staan, kan soms wel eens de ogen openen van leerkrachten of zorgcoördinatoren. Deze erkenning kan ervoor zorgen dat de school initiatief gaat nemen en een handelingsplan wordt opgemaakt.

Andere ouders gaan testen uit nieuwgierigheid omdat ze nu toch wel eens willen weten hoe ‘hoog’ de intelligentiescore van hun kind zou kunnen zijn. Dit lijkt een reden die wellicht voor sommigen van arrogantie getuigt, maar het is wel te begrijpen. Vooral bij uitzonderlijk hoogbegaafde kinderen kan het de ouders een indicatie geven van hoe moeilijk zo’n extreem hoogbegaafd kind het wel kan hebben om zich aan te passen aan zijn omgeving waardoor het kind op deze manier op veel meer begrip kan rekenen bij zijn ouders.

Soms vraagt het begaafde kind zélf om getest te worden om op die manier een bevestiging van zijn eigen identiteit te krijgen. Dit komt soms wel eens voor bij kinderen waarvan de broer of zus reeds hoogbegaafd gediagnosticeerd zijn, zelf vermoedelijk ook hoogbegaafd zijn, maar die hieraan gaan twijfelen omdat ze het nooit zwart-wit op papier hebben gezien.

De vraag om te testen kan ook van school of Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) komen. Dit is dan meestal in fase 2 uitbreiding van zorg, wanneer een kind bijkomend een leerstoornis heeft, wanneer het onderpresteert of helemaal niet goed in zijn vel zit. Soms vraagt de school ook een IQ-score om deel te mogen nemen aan een begaafdheidsprogramma zoals bijvoorbeeld een kangoeroeklas, maar hier zijn we geen voorstander van; er zijn andere manieren om leerlingen te signaleren voor een aangepast aanbod.

Testen als middel

Bij de meeste redenen hierboven opgenoemd, wordt het testen gezien als een doel op zich. Volgens onze visie is het echter belangrijker om testen niet als een doel te zien, maar als een middel om meer informatie te verkrijgen over het kind.

Op deze manier beperkt het testen zich niet tot het afnemen van één enkele intelligentietest, maar kunnen er ook bijkomende testen afgenomen worden als aanvulling. De hele testbatterij geeft zo een behoorlijk accuraat beeld van de kwaliteiten en de zwakkere punten van het kind, op heel veel verschillende gebieden. De testafnemer observeert het kind gedurende het testen en dit geeft, samen met de testresultaten, meer informatie over bijvoorbeeld:

• werkhouding
• uithoudingsvermogen
• motivatie
• verwerkingssnelheid
• zelfsturing
• leiderschap
• humor
• faalangst
• nauwkeurigheid
• …

Testcentra

Belangrijk bij het testen van begaafde kinderen is dat de testafnemer iemand is die een goede kennis heeft van begaafdheid en van hoe zo’n kinderen denken. Het kan voorkomen dat zo’n kind de eerste vragen veel te makkelijk vindt en gaat zoeken waar het addertje onder het gras zit; het kind zoekt het antwoord veel te ver waardoor het foutief antwoordt. Pas wanneer de vragen uitdagender worden, komt het hoogbegaafde kind op dreef. Echter, de test dient na drie foutieve antwoorden op een rij te worden afgebroken, waardoor het bekomen resultaat een onderschatting kan zijn van het eigenlijke potentieel van dit kind. Het is dan van belang dat de testafnemer dit doorziet en tóch verder doorvraagt en de resultaten hiervan bijkomend vermeldt in het eindrapport.

Verder is het belangrijk dat het kind getest wordt in een rustige omgeving waar het zich veilig voelt en zich kan ontspannen. Het kind testen op de gang in school, terwijl de andere kinderen aan het spelen zijn op de speelplaats, is echt geen aanrader.

Er zijn verschillende mogelijkheden waar je je kind kan laten testen. Soms wordt het kind getest bij het CLB dat verbonden is aan de school van je kinderen. Het CLB is echter geen testcentrum en doet enkel onderzoeken die noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld als het kind in de problemen komt op school. In dat geval is zo’n onderzoek ook gratis. Niet elke CLB-medewerker heeft echter ervaring met het testen van begaafde kinderen. Best vraag je even aan andere ouders hoe zij dit ervaren hebben.

Een andere mogelijkheid is je kind aanmelden bij een privé-testcentrum, bij een privépraktijk van een psycholoog of bij een psychiater. Hier kan je naast het testen ook terecht voor eventuele bijkomende diagnostiek en/of begeleiding van je kind. Informeer je ook hier goed vooraleer van start te gaan.

Een IQ-test bij Hoogbloeier®

Via de Wechsler intelligentietesten (WPPSI voor kleuters, WISC voor kinderen en jongeren en de WAIS voor volwassenen) afgenomen door één van onze psychologen, kunnen wij eventuele (hoog)begaafdheid diagnosticeren. Wij baseren ons echter niet alleen op het IQ-cijfer om te bepalen of een kind al dan niet begaafd is, maar kijken ook naar leerkenmerken en halen informatie uit oudergesprekken. Er worden meteen ook handvatten aangereikt om jouw kind verder te begeleiden of voor jou als volwassen hoogbegaafde. Voor ons ligt het nut van de testafname dan ook niet bij het kunnen bepalen van dat cijfertje. Al onderkennen we wel dat in sommige gevallen dit cijfertje net de deur opent naar extra uitdaging in schoolcontext of naar aanvaarding van je eigen begaafdheid.

• Intakegesprek
• Observatiemoment
• Testafname
• Evaluatiegesprek

Op basis van de resultaten en de bevindingen uit de afname kan, indien dit wordt aangeraden, een traject worden voorgesteld om jouw kind of jezelf (als volwassene of ouder) verder te begeleiden, bij de psycholoog zelf of eventueel bij één van de andere partners van Hoogbloeier®. Ook kan ervoor gekozen worden om ons in te schakelen om deze resultaten en de daaruit voortvloeiende adviezen te bespreken met de school.

Bij onze partners vind je onze psychologen die een test kunnen afnemen. Contacteer hen gerust voor een intakegesprek.

Copyright © 2023 dr. Sabine Sypré, Hoogbloeier® cvba – Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit artikel mag worden verveelvoudigd, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Online delen mag mits vermelding van auteur en link naar dit artikel.