Vertel je een kind dat er hoogbegaafdheid werd vastgesteld?

Ilse Verhoeven van Hoogbegaan, schreef voor ons dit artikel:

Deze repliek kwam van ECHA-specialist Rianne van de Ven tijdens een seminarie dat ik volgde, op de vraag of kinderen nu best weten dat ze hoogbegaafd zijn of niet. Rianne begeleidt al een lange tijd volwassen personen met kenmerken van begaafdheid in haar praktijk. Vanuit haar antwoord zou je jezelf kunnen afvragen: “Vertellen we best aan kinderen dat ze begaafd zijn? En in welke context doen we dat dan best?”

Uit de literatuur weten we dat er best omzichtig wordt omgesprongen met labels (Lavrijsen & Verschueren, 2021). Ze kunnen best worden gekaderd om te voorkomen dat er, soms onbedoeld, druk wordt meegegeven. Het stigma dat gepaard kan gaan met het label kan vanuit een omgeving met te weinig kennis rond cognitieve begaafdheid, ook versterkt worden. Ons daarvan bewust zijn is de eerste stap, er gericht op reageren een tweede.

Vertel je een kind dat er hoogbegaafdheid werd vastgesteld?

We kunnen met het kind zelf en met zijn omgeving in gesprek gaan om te achterhalen welke betekenis er aan het etiketje “begaafdheid” wordt gegeven door de verschillende betrokken partijen. Een cognitief talent zou ook de kans moeten krijgen om zich te kunnen ontwikkelen (Gagné, 2010; Verschueren et al., 2021). Daar is een omgeving voor nodig die daarin ondersteunend kan zijn. De visie die leraren op gebied van begaafde leerlingen hebben, verschilt echter nog steeds in het onderwijsveld (Bakx et al., 2021). Het is handig om te weten met welke bril een leraar of schoolteam kijkt naar begaafdheid. Is de IQ score van minstens 130 belangrijk om te mogen deelnemen aan interventies voor de doelgroep? Of zet men net in op talentontwikkeling en ondersteuning vanuit de onderwijsbehoeften? Staan ze open voor differentiëren zonder een IQ-test? Pas als de omgeving op dezelfde manier naar begaafdheid kijkt, kan er een team gevormd worden rondom het kind dat ook dezelfde boodschap brengt op gebied van het label.

De partners van Hoogbloeier® gebruiken vaak het model van Talentontwikkeling (Kuipers, 2010) om ouders, leraren en het kind zelf psycho-educatie te geven en om de neuzen in dezelfde richting te krijgen. Zo kunnen kinderen leren dat

• begaafd zijn niet wil zeggen dat je meteen alles kan zonder moeite te doen of dat je allemaal tienen haalt.
• je kansen krijgt om je leervaardigheden te oefenen door complexe leerstof te verwerken.
• je executieve vaardigheden traint met leerstof in jouw zone van naaste ontwikkeling.
• formeel leren iets anders is dan informeel leren.

Referenties

• Bakx, A., van Gerven, E., & Weterings-Helmons, A. (2021). Hoe dan?! Pakkend onderwijs voor Begaafde leerlingen. PICA.
• Gagné, F. (2010). Motivation within the DMGT 2.0 framework. High Ability Studies, 21(2), 81-99. https://doi.org/10.1080/13598139.2010.525341
• Lavrijsen, J. & Verschueren, K. (2021). Sociaal-emotioneel functioneren van cognitief begaafde kinderen en jongeren. In K. Verschueren, S. Sypré, E. Struyf, J. Lavrijsen, & M. Vansteenkiste (Eds.), Ontwikkelen van cognitief Talent. Handboek voor onderwijsprofessionals. (pp. 34-46). Acco Learn.
• Verschueren, K., Lavrijsen, J., Sypré, S., Struyf, E., Vansteenkiste, M., Soenens, B., & Donche, V. (2021). Cognitieve begaafdheid en talentontwikkeling: een hedendaagse visie. In K. Verschueren, S. Sypré, E. Struyf, J. Lavrijsen, & M. Vansteenkiste (Eds.), Ontwikkelen van cognitief Talent. Handboek voor onderwijsprofessionals. (pp. 13-32). Acco learn.

Copyright © 2022 Ilse Verhoeven, Hoogbegaan – Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit artikel mag worden verveelvoudigd, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. Online delen mag mits vermelding van auteur en link naar dit artikel.